مارتین اِمیس (Martin Amis) رمان نویس، داستان کوتاه نویس و منتقد شهیر بریتانیایی به سال 1949 میلادی در آکسفورد انگلستان به دنیا آمده است. او فرزند دوم کینگزلی اِمیس (Kingsley Amis) رمان نویس مشهور انگلیسی و هیلاری برادول (Hilary Bradwell) است که والدینش هنگامی که او دوازده سال داشت از هم جدا شدند. مارتین در ابتدا تنها کتابهای طنز می خواند تا اینکه نامادری رمان نویسش الیزابت جِین هاوارد (Elizabeth Jane Howard)، جِین آستِن (Jane Austen) را به او معرفی کرد که اِمیس از آن به عنوان اولین تاثیر در زندگی ادبی اش نام می برد. مارتین اِمیس تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آکسفورد به پایان رسانده است و هم اکنون در دانشگاه منچستر انگلستان با دست مزدی بسیار بالا مشغول به تدریس نویسندگی و داستان نویسی است.

     مارتین اِمیس به عنوان یکی از چهره های برجسته ادبی معاصر غرب نظر بسیاری از منتقدین را به خود جلب کرده است. اِمیس ماده خام آثار خویش را در شرایط پوچ و مضحک پست مدرن در زمانه حاضر می داند، بنابراین گاهی اوقات از او به عنوان استاد بی چون و چرای «ناخوشایندی مدرن» نام برده اند. ویژگی دیگر مارتین اِمیس مهارت و هنرمندی او در کلام است که این مورد به خاطر مطالعات عمیقی است که از آثار ولادیمیر ناباکوف (Vladimir Nabokov) و سال بیلو (Saul Below) در دوران نوجوانی و جوانی داشته است. از دیگر نویسندگانی که بر روی کارهای ادبی اِمیس تاثیرگذار بوده اند می توان به پدرش کینگزلی اِمیس اشاره کرد. همچنین موضوعات مورد علاقه اِمیس در آثارش جنگ جهانی دوم، کمونیسمِ اتحاد جماهیر شوروی و 11 سپتامبر 2001 است.

     آثار ادبی مارتین اِمیس شامل نخستین رمانش یادداشت های راحیل (The Rachel Papers) به سال 1973 میلادی است که به خاطر آن جایزه ادبی «موام» را به دست آورد. رمان بعدی او در سال 1975 به نام نوزادان مرده (Dead Babies) است که دارای شخصیت های داستانی زیاد و پی رنگی بسیار پیچیده است. سپس رمان دیگر خود به نام موفقیت (Success) را در سال 1977 به چاپ رساند که از نوعی روایتِ متفاوت و موازی توسط دو شخصیت داستانی که برادران رضاعی هستند بهره می برد. اثر بعدی او رمان مردمانی دیگر: داستانی مرموز (Other People: A Mystery Story) به سال 1981 است که در آن برای نخستین بار با زبانی بسیار مصنوعی مداخله صدای نویسنده در اثری داستانی را مشاهده می کنیم. پول (Money) به سال 1984 دیگر رمان اِمیس است که در آن از زبانی بسیار روشن، طنزهای کلامی تیره و تلخ و تکنیکهای فراداستانی استفاده می کند. این اثر به خاطر ستایش منتقدان ادبی مهمترین رمان او به حساب می آید. مراتع لندن (London Fields) به سال 1989 طولانی ترین رمانش به حساب می آید. پیکانِ زمان (Time’s Arrow) به سال 1991 دیگر رمان اِمیس است که به خاطر نوع منحصر به فرد در ساختار روایی اش بسیار مورد توجه قرار گرفته است و برای او از نظر مالی موفقیتی بزرگ محسوب می شود. این داستان اتوبیوگرافی پزشکی است که در جنگ جهانی دوم برای کشتن انسانهای بی گناه با آلمانهای نازی همکاری داشته است. ولی داستان از لحظه مرگش شروع می شود و ناگهان با روایتی از آخر به اول روبرو می شویم که هرچه به جلوتر می رویم شخصیت اصلی داستان جوانتر می شود. داستان به گونه ای روایت شده گویی که کسی فیلمی را از آخر به اول تماشا کند. سپس اِمیس در سال 1995 رمان اطلاعات (The Information) و در سال 1997 رمان کارآگاهی قطارِ شب (Night Train) را به چاپ رساند که منتقدانی بزرگ از جمله جان آپدایک (John Updike) و ستایشگرانی همچون همسر سال بیلو داشت.

     مارتین اِمیس در سال 1999 شرح حالی از زندگی خود به نام تجربه (Experience) نوشت که بیشتر آن مربوط به رابطه اش با پدر و دخترش می باشد. این کتاب خاطره نویسی سبب شد که در قسمت بیوگرافی نویسی صاحب جایزه جیمز تِیت بلک شود. اِمیس در سال 2002 میلادی کتابی به نام کوبای وحشت (Koba the Dread) نوشت که درباره جنایات استالینی است. اِمیس پس از 6 سال مجدداً به سراغ رمان نویسی بازگشت و این بار در سال 2003 رمان سگِ زرد (Yellow Dog) را به چاپ رساند. این رمان نیز منتقدان متفاوتی داشت، امّا اِمیس درباره آن گفت: «یکی از میان سه کار برترم». و بالاخره در سال 2006 رمان خانه ملاقاتها (The House of Meetings) و در سال 2010 زن بیوه آبستن (The Pregnant Widow) را نوشته است. اِمیس همچنین دو مجموعه داستان کوتاه به نامهای هیولاهای انیشتن (Einstein’s Monsters) و آبِ سنگین (Heavy Water) را به رشته تحریر درآورده است.

سید شهاب الدین ساداتی

منتشر شده در سایت آدمبرفیها شهریور ۸۹